Almanya'da Arabuluculuğun Tanımı

Farklı ülkelerde arabuluculuğun farklı bir uygulama şekli vardır. Arabuluculuk anlayışı ve uygulaması, genellikle ülkedeki arabuluculuk tanımına ilişkin ortak anlayıştan etkilenmekte ve diğer yandan arabuluculuk uygulaması, örneğin mevcut hukuk sistemine yerleştirilmesi, tanımını etkilemektedir.

Bu makalede, arabuluculuğun Almanya'da yaygın olarak nasıl anlaşıldığını ve uygulandığını üç örneğe bakarak gösteriyoruz. Bu amaçla, arabuluculuk kanunu, Alman Arabuluculuk Derneği'nin tanımı ve Alman arabulucular arasında yapılan bir araştırma ele alınmaktadır.

Alman Arabuluculuk Yasası- das Mediationsgesetz

21 Temmuz 2012 tarihinde Arabuluculuk Yasası (Arabuluculuk Yasası) Almanya'da yürürlüğe girmiş ve böylece arabuluculuk Alman hukuk sisteminin ayrılmaz bir parçası olarak yasal bir çerçeveye kavuşmuştur. Kanunda, arabuluculuğun temel özellikleri § 1 altında tanımlanmıştır:

• sürecin kalitesi
• çatışmanın dostane bir çözüme kavuşturulması hedefi
• prosedüre katılımın gönüllülük esasına dayanması
• çözümlere ulaşmada kişisel sorumluluk
• Prosedürün karar verme yetkisi olmayan tarafsız bir üçüncü tarafça yönetilmesi.

Alman Federal Arabuluculuk Birliği- Bundesverband Mediation

Arabuluculuğun yasal tanımı ile arabuluculuk kurumunun tanımı karşılaştırılırsa Bundesverband Arabuluculuk (Federal Arabuluculuk Derneği), burada başka kriterlerden de bahsedildiği dikkat çekmektedir. Arabuluculuk, anlaşmazlıkların yargı dışı ve yapıcı bir şekilde ele alınmasına yönelik bir prosedürdür.

Arabuluculuk:

• gizli
• yapılandırılmış
• gönüllü olarak
• Açık uçlu.

Arabulucular:

• kısmi olmayan
• bağımsız
• nitelikli

Çatışan taraflar:

• kişinin kendi sorumluluğunda
• yapıcı çatışma yönetimi ile ilgilenen
• kendi çözümlerini geliştirebilirler.

Arabulucular arasında Alman sosyal bilimler araştırması

Tröndel, "arabuluculuk unsurları" üzerine yaptığı bir araştırmada [1]nitel bir sosyal bilim çalışmasıyla arabuluculuk üzerine mevcut Alman literatürünü temel almakta ve bu metinlerin temsilinde arabuluculuk tanımının hangi unsurları içerdiğini araştırmaktadır.

Elde ettiği unsurlardan kategoriler oluşturur. Arabuluculukla ilgili tüm Almanca metinler aşağıdaki unsurlar konusunda fikir birliğine varmaktadır:

• Arabulucunun ve uyuşmazlığın taraflarının gizliliği
• Çatışma taraflarının öz sorumluluğu veya kendi kaderini tayin hakkı
• Arabuluculuğun amacı dostane bir çözüme ulaşmaktır.
• Amaç, çatışmanın tarafları arasındaki ilişkiyi iyileştirmektir
• Amaç bir kazan-kazan durumu yaratmaktır
• Arabulucu çatışmayı yapılandırır
• Arabulucu kendi kendini açıklığa kavuşturmayı destekler
• Arabulucu takdir edici bir tutum benimser
• Arabulucu duyguları yönetir
• Arabuluculuk geleceğe odaklanır.

Arabuluculuğun bu üç tanımını veya tarifini üst üste koyarsak, Almanya'da Arabuluculuğun yaygın olarak nasıl anlaşıldığına dair aşağıdaki resim ortaya çıkar: Arabuluculuk bir yapılandırılmış, gelecek odaklı prosedür tarafsız/tüm tarafların katıldığı üçüncü bir tarafça yönetilir için mahkeme dışı uyuşmazlık çözümü. Tarafından yönetilir ilkeleri: of tarafsızlık, kendi kaderini tayin etme, gönüllülük, gizlilik, ve nihai olarak da, aşağıdaki hedeflere ulaşmayı amaçlamaktadır dostane bir çözüme kavuşturulması.

[1] Tröndle, Jakob (2015): Die Elemente der Mediation. Die Praxiselemente der Mediation als gegenstandsnahe Basis für interdisziplinäre Mediationsforschung. İçinde: Konfliktdynamik 4 (3): S. 210-218.

Alıntı:

Hartmann-Piraudeau, Andrea: Lider Rolündeki Arabulucular - Arabuluculuğu Anlamak ve Aktif Olarak Yönetmek. Springer 2021