Türkçe 
English (UK) 
Deutsch 
Français 
Español 
Italiano 
Русский 
Português 
简体中文 
日本語 
Polski 
Українська 
فارسی 
العربية 
2021 yılına, önceki iki yılda olduğu gibi, COVID-19 salgını nedeniyle yaşanan büyük ticari aksaklıklar damgasını vurmuştur. Bununla birlikte, alternatif uyuşmazlık çözümü ve özellikle arabuluculuk, sağlık durumuna kayda değer bir uyum gösterdi. Dolayısıyla bu durum, uluslararası düzeyde ticari ilişkilerin belirli bir süreklilik göstermesine olanak sağlamıştır.
Ticari arabuluculuğun yükselişi: arabuluculuk yapılan uyuşmazlıklarda önemli artış
Ticari arabuluculuğun popülaritesi giderek artıyor ve bu durum uluslararası alanda arabuluculuk yapılan dava sayısındaki artışa da yansıyor.
Birleşik Krallık'ta, istatistikler Etkin Uyuşmazlık Çözüm Merkezi (CEDR) Mayıs 2021 itibariyle, 2018'den bu yana arabuluculuk yapılan vaka sayısında 38%'lik bir artış olduğunu göstermektedir[1].
Singapur'da, arabuluculuk yapılan ve idare edilen davaların sayısı Singapur Uluslararası Arabuluculuk Merkezi (SIMC) 2021'in sadece ilk yedi ayında 2020'de ele alınan toplam vaka sayısını aşmıştır.
Sırasıyla yukarıda belirtilen iki kurumun arabuluculuk yaptığı ve bu kurumlara açılan uyuşmazlıkların değeri ile ilgili olarak aşağıdakileri not edebiliriz: 2014 ve 2021 yılları arasında SIMC tarafından yönetilen 180 dava için toplam değer SG$6 milyardır. CEDR, 2020 ve 2021 yılları arasında arabuluculuk yapılan yaklaşık 16.000 vaka için toplam değerin 17 milyar £ olduğunu tahmin etmektedir.
Son olarak, uyuşmazlıkların sınır ötesi boyutu son dönemdeki arabuluculuklarda daha belirgindir. Örneğin, SIMC tarafından yönetilen uyuşmazlıklar 40 farklı yargı alanından tarafları içermektedir.
Singapur Konvansiyonu için yeni ufuklar
Singapur Sözleşmesi olarak bilinen Arabuluculuk Sonucunda Varılan Uluslararası Uzlaşma Anlaşmalarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi yürürlüğe girişinin ikinci yılını kutluyor. Bu uluslararası belge, arabuluculukla varılan çözüm anlaşmalarının uygulanması ve tanınması için uyumlaştırılmış mekanizmalar sağlamaktadır. Sözleşme, uluslararası ticaret operatörleri tarafından çok aranan bir etkinlik ve güvenlik olan arabuluculuk anlaşmalarının yasal etkinliğini sağlamaktadır.
Arabuluculuk açısından New York Sözleşmesi'nin muadili olarak kabul edilen bu sözleşmenin başarısı, esas olarak ulusal hukuk sistemlerine entegrasyonuna bağlı olacaktır. Bu da ancak mümkün olan en fazla sayıda ülke tarafından imzalanması ve onaylanmasıyla sağlanabilir.
Aslında, hükümleri yalnızca Sözleşmeye taraf olan Üye Devletler için geçerlidir. Öngördüğü uygulama kurallarının uyumlaştırılması, Devletler arasında geniş çapta yaygınlaştırılmasını gerektirmektedir.
3 Ocak 2022 itibariyle Sözleşme'nin 55 imzacısı bulunmaktadır ve bunlardan dokuzu Sözleşme'ye taraftır[1]. 2021 yılına Brezilya ve Avustralya'nın Sözleşmeye katılımı damgasını vurmuştur. Honduras, Türkiye ve Gürcistan da 2021 yılında Sözleşmeyi onaylamıştır.
Bugüne kadar katılım mütevazı olmuştur, ancak kapsamının mümkün olduğunca çok sayıda eyalete genişletilmesi için daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir.
Teknoloji: artan bir gereklilik
Arabuluculuk sürecinde teknoloji kullanımı bir yenilik, hatta bir istisna olarak görülebilirse de pandeminin ortaya çıkışından bu yana artık durum böyle değil. Bu nedenle 2021 yılı, teknolojinin vazgeçilmez bir araç olarak kutsandığı yıl oldu. Sağlık krizine adaptasyon, "çevrimiçi arabuluculuğun" başarılı gelişimine yansımıştır.
Sanal duruşmaların yürütülmesine yönelik platformlar, arabuluculuk oturumlarının yürütülmesinde norm haline gelmiştir.
Ancak teknoloji kullanımı duruşma platformlarıyla sınırlı kalmamıştır. Arabulucu ve/veya avukat atanmasına yönelik analitik araçlar, tahmine dayalı analiz araçları, otomatik müzakere araçları[1], çevrimiçi paylaşım belgelerinin hepsi sürece büyük bir giriş yaptı.
Bu kullanımlar arabuluculuk uygulamalarında devrim yaratmıştır. Geçmişe dönüş artık bir seçenek değildir. Bununla birlikte, mevcut standartlara uyum bir gereklilik olmaya devam etmektedir. Bu nedenle siber güvenlik ve kişisel verilerin korunması konuları ortaya çıkmaktadır ve dikkate alınmalıdır.
Bekleyelim ve 2022 yılının bu konuda ne gibi değişiklikler getireceğini görelim!
[1] https://www.singaporeconvention.org/jurisdictions/
[1] SMU SIDRA Anket Raporu 2020.pdf/
